Nye temakart hjelper Bergen kommune med klimaomstilling

I 2023 vedtok Bergen kommune ein ny klimastrategi kalla «Grøn strategi», som skal sørgje for reduksjon av klimagassutslepp, tiltak for klimatilpassing og styrka vern av natur. Kommunen jobbar òg med ein jordvernstrategi.

Tidlegare klimarådgjevar i Bergen kommune, Sofie Jordheim, har vore med i heile prosessen.

– Under arbeidet med grøn strategi blei det klart at vi trong temakart som kunne synleggjere klimautfordringar og konsekvensar av nedbygging. Vi bestemte oss for å bestilla liknande temakart som NIBIO hadde utarbeidd for Tønsberg, fortel ho.

Temakarta syner mellom anna klimagassutslepp ved noverande arealbruk og nedbygging, tilsig og avrenning av vatn, grønnstrukturar i tettbygde område og areal som er viktig for matproduksjon.  

– No er karta på plass. Dei gjer det lettare å få klimaomsyn inn tidleg i planprosessane, slik at klima ikkje berre vert ein «etterpå-tanke», seier Jordheim nøgd.

Mange bruksområde

Temakarta er særskilt eigna i tidleg fase av arbeid med arealplanar, men det finst mange andre oppgåver der kommunen treng informasjonen som kjem fram i dei nye karta.

– Karta vert viktige i kommunens arbeid med rullering av kommuneplanens arealdel, arealrekneskap og ulike sektorrekneskap, som for eksempel klima- og naturrekneskap. Karta vert og nyttige for kommunens planvaskprosjekt. Planvask tyder at vi skal rydde i gamle arealplanar. Nokre av desse planane er forelda og tek ikkje omsyn til klima og natur i tråd med den nye grøne strategien, forklarar Jordheim.

– Bergen er dessutan i gang med ein jordvernstrategi der karta skal nyttast. Dei kan òg verte aktuelle i anna strategiarbeid i kommunen, seier Jordheim.
 

Kunnskapen skal ut

Klimarådgjevarane i Bergen er opptekne av at dei nye karta skal bli tilgjengelege for så mange som mogleg. Dei har allereie gjort mye for å spreie kunnskapen om det nye kartgrunnlaget i kommunen.

– Vi må gjere det enkelt for dei som ikkje har inngåande kjennskap til fagfeltet å sjå konsekvensane av nedbygging. Kart er veldig visuelt og ein god måte å kommunisere på, seier Jordheim.

– Vi har allereie hatt fleire webinar der vi har vist fram karta og korleis dei kan nyttast i planlegging. Karta er og tilgjengelege for saksbehandlarar i eit digitalt verktøy som vi kallar «digital synfaring». Verktøyet hentar fram kart og informasjon som det er viktig å ta omsyn til når ein planlegg nedbygging av eit nytt areal. Med dei nye karta kan ein for eksempel sjå om den planlagde nedbygginga vil føre med seg store klimagassutslepp, fortel ho vidare.

Kart for alle

Karta skal verte tilgjengelege både for tilsette i Bergen kommune og alle innbyggjarar. Det skjer gjennom eit eiga fagtema kalla «Klimakart» i kartportalen «Bergenskart».

– I tillegg til å leggja karta ut på «Bergenskart» har vi utarbeida ei kartfortelling med mykje informasjon om klimatilpassing og kva karta fortel. Vi trur at det skal gjere det lettare for folk flest å forstå konsekvensane av utbygging. Då kan kvar enkelt få den kunnskapen dei treng for å danna seg si eiga meining om ulike utbyggingsprosjekt i kommune, held den formidlingsglade klimarådgjevaren fram.

– No vert det viktig at karta kan haldast oppdaterte. Vedlikehald og oppdatering av kartgrunnlaget om 3 - 5 år er veldig viktig. Kanskje trengst meir midlar for å sørgje for dette i framtida, avsluttar Jordheim.

Kunnskapsgrunnlag for klima og natur

Henrik F. Mathiesen, seniorrådgjevar i divisjon kart og statistikk i NIBIO, har leia prosjektet. Han fortel at temakarta for klima og klimatilpassing er ei samanstilling og forenkling av nasjonale og offentleg tilgjengelege kartdata. Forenklinga gjer det lettare for dei utan fagbakgrunn å forstå dei komplekse temaa.

– På grunn av forenklingane er disse karta ikkje eigna for detaljplanlegging, men for overordna planlegging og foreløpige vurderingar. Dersom ein skal ned på eit meir detaljert nivå, må ein gå til det meir detaljerte offentlege kartgrunnlaget eller foreta synfaring, forklarar Mathiesen.

– Karta er godt eigna til å sjå ulike karttema i samanheng. Til dømes kan areal som er viktige for lagring av karbon òg vere viktige for å halda på vatn og for klimatilpassing. Vi er glade for at karta vert så godt mottekne i Bergen kommune, avsluttar han.